Gatunki kawy - co warto o nich wiedzieć?

Niektóre osoby przyzwyczajone do codziennej małej czarnej mogą nie być świadome występowania różnorodnych gatunków ich ulubionego napoju. A szkoda, gdyż gatunki kawy to temat ciekawy i bardziej złożony, niż się wydaje na pierwszy rzut oka. Jego znajomość pozwoli bardziej świadomie kupować i parzyć kofeinowy napój. Oto zatem garść informacji na temat różnych rodzajów, właściwości i zastosowań kawy! 

Kilka słów o różnorodności kawy

Kawa już od dawna jest stałym gościem w niemal każdym domu i wiele osób nie wyobraża sobie bez niej początku dnia lub popołudniowego deseru. Jest nie tylko napojem podnoszącym na nogi, ale całym zjawiskiem społeczno-kulturowym. Tym bardziej warto pić kawę świadomym jej różnorodności i na tej podstawie eksperymentować ze smakami. W świecie kawy każdy szczegół ma znaczenie i wpływa na ostateczny smak: kraj i region pochodzenia, rodzaj plantacji, obróbki, palenia, mielenia i wreszcie parzenia. Oczywiście to tylko szczyt góry lodowej, lecz na dobry początek warto przede wszystkim znać trzy podstawowe rodzaje kawy, gdyż to właśnie różnice między nimi mówią wiele o ich smaku i zastosowaniu. Chociaż kawowców istnieje kilkaset rodzajów, rodzajów kawowców uprawianymi szeroko i najpopularniejszymi są jedynie: arabika, robusta oraz liberika. Czym konkretnie się różnią?

Arabica - szlachetna i łagodna

Arabika jest zdecydowanie najpopularniejszym gatunkiem kawy, był także pierwszym, który zaczął być produkowany na skalę masową. Arabika jest ceniona za bogactwo aromatów i smaków, co jednak jest okupione bardziej wymagającymi warunkami uprawy, a co za tym idzie - wyższą ceną. Ten gatunek zwykle posiada delikatne akcenty czekoladowe i orzechowe, wyraźną kwasowość i niższą zawartość kofeiny. Oczywiście szczegóły i niuanse smakowo-zapachowe będą różnić się w zależności od wielu innych czynników. Kawa arabika jest uprawiana przede wszystkim w Brazylii, Kolumbii, Indonezji i Etiopii, ta ostatnia jest zresztą uważana za jej ojczyznę. Arabika do rozwoju potrzebuje tropikalnego klimatu okołorównikowego, a nawet odpowiedniej wysokości nad poziomem morza. Dlatego tym bardziej doceńmy każdą filiżankę tego niezwykłego napoju!

Robusta - mocna i pobudzająca

Kawa robusta to przede wszystkim duża dawka kofeiny w porównaniu z arabiką. Tym samym ma bardziej wyrazisty i gorzki smak, choć nie tak bogaty w dodatkowe nuty. Jej cena jest niższa ze względu na mniejsze wymagania glebowe i pogodowe, a także odporność na choroby i pasożyty. Nie oznacza to jednak, że nie należy doceniać tego gatunku! Świetnie sprawdza się przede wszystkim jako podstawa do kaw z mlekiem, gdyż nie traci w tym połączeniu swojego charakteru. Są z niej także produkowane kawy rozpuszczalne i mieszanki kawowe. Oczywiście to też dobry wybór dla osób, które cenią sobie poranny zastrzyk energii i nie chcą kontemplować wachlarza smaków kawy. Obszar jej uprawy to Afryka, Indonezja i przede wszystkim Wietnam. Mimo mniejszego prestiżu, warto dać temu gatunkowi szansę!

Mieszanki kaw jako sposób na eksperymentowanie

Zdarza się, że chcąc osiągnąć unikalny efekt, tworzy się mieszanki kaw. Ich powstawaniu przyświecają jednak też inne cele. Przede wszystkim łącząc dwa różne rodzaje arabiki, można uzyskać smak aromat, który jest nie do powtórzenia w inny sposób. Z drugiej strony, zamiast decydować między smakiem arabiki, a mocą robusty, można je połączyć w jedną, zrównoważoną (i tańszą niż sama arabika) mieszankę. Warto w tym miejscu jeszcze wspomnieć o trzecim gatunku kawy. To liberika, która jako najrzadszy sięgający 1-2% światowej produkcji rzadko widywana jest w sklepach i kawiarniach. Ma najmniej kofeiny i zwykle jest mało aromatyczna, jednak bywa ceniona przez koneserów i tym samym zdarza się, że jest elementem mieszanek. Tworzenie mieszanek kawowych nie jest łatwe, lecz na pewno wysiłek ten często popłaca!

Który gatunek kawy najlepiej wybrać?

W różnych gatunkach kawy świetne jest to, że każdy znajdzie coś dopasowanego do swoich potrzeb. Do spokojnej degustacji lub małej czarnej przy ciastkach lub podwieczorku zdecydowanie bardziej sprawdzi się arabika. Robusta zaś to energetyczny strzał na dobry poranek, jest też polecana fanom mocniejszych smaków. Jeśli trudno się zdecydować, dobrą alternatywą są mieszanki, wśród których można znaleźć idealny balans między dwoma głównymi gatunkami. Oczywiście gatunek to tylko najbardziej podstawowe kryterium doboru kawy pod własny gust, do odkrycia pozostaje jeszcze wiele innych czynników wpływających na jej smak i aromat.